“İltifatın yalnızca güzel bir özelliğe sahip olmasıyla değil, aynı zamanda dayanışmayı pekiştirici olması nedeniyle sosyal bir bağlayıcı olarak da tanımlanabilir. Buradan yola çıkarak, Baş (2021) iltifatların nasıl algılandığını ve bu algılanma şeklinin yaşa, kültüre ve büyüme şekillerine bağlı değişimini incelemiştir. Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin arasında iltifat karşılıklarının kullanımındaki farklılıkları incelemek amacıyla, farklı bölümlerde öğrenim gören 18-24 yaş aralığındaki 100 öğrenciyle çalışmıştır. Çalışmanın sonuçları; görünüm, performans, karakter ve varlık olarak dört farklı bağlamı içermektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre katılımcıların iltifat karşısında genel tepki dağılımının makro düzeyde kabul, kaçınma ve ret olarak görüldüğü; mikro düzeyde ise takdir ve yön değiştirme stratejileriyle daha çok karşılaşıldığı görülüyor. Aynı zamanda, kız ve erkek öğrencilerin bazı yanıtları arasında anlamlı farklılıklar tespit ediliyor. Kadınların iltifatı kabul etme oranı %65 iken, erkeklerin %59 olduğu görülüyor. Katılımcıların daha çok görünüşleriyle alakalı iltifatlar almaktan mutlu oldukları da gözlemleniyor. Genelde iltifatlara verilen yanıtlar; ‘O sizin güzelliğiniz, sizin görüşünüz’ gibi geri dönüşlü yanıtlar olarak gözlemleniyor. Dört durum sonucunda hem kadınların hem de erkeklerin yetenek ve görünüme övgüyü kabul eğiliminde olduklarını ama karaktere övgüyü reddeden bir yerde olduklarını görüyoruz. Her iki taraf da yakınlarından gelen iltifatlara karşı samimiyet ve özen ifade eden bir yerdeler. En az tercih edilen yanıt türleri ise şaka yapma, yok sayma, meydan okuma ve kanıtlama olarak tanımlanıyor. Farklı söylem ortamında iltifat yanıtlarının değişimini inceleyen bu araştırmanın; Türkiye’de ilk iltifat araştırması olması nedeniyle önemli bir yerde olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan koşullar ne olursa olsun, sevdiklerimize iltifat etmenin ve sevdiklerimizden iltifat duymanın iyi gelen bir tarafı olduğu da kaçınılmaz bir gerçek.
Dünya iltifat günümüz kutlu olsun!
Baş, M . (2021). VARIATIONS IN COMPLIMENT RESPONSES ACROSS GENDER IN DIFFERENT DISCOURSAL SETTINGS . Dil Dergisi , 172 (1) , 86-107 .
Derleyen: Öykü Yeken